Z barykady na scenę. Aktorzy, którzy walczyli w Powstaniu Warszawskim

Polscy aktorzy walczyli w Powstaniu Warszawskim

Polscy aktorzy, którzy do tej pory dawali ludziom nadzieję i wzruszenie na scenie, w czasie okupacji wykazali się niezwykłą odwagą i determinacją. Część z nich poległa na barykadach, inni po wojnie wrócili do sztuki, niosąc ze sobą piętno wojennych doświadczeń.

Ich losy są świadectwem tego, jak głęboko kultura i patriotyzm były splecione w okupowanej Polsce. Z okazji kolejnej rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego przypominamy sylwetki aktorów, których życie i twórczość na zawsze naznaczone zostały walką o niepodległość.

Danuta Szaflarska

Danuta Szaflarska w chwili wybuchu Powstania Warszawskiego miała 29 lat. 5 lat wcześniej ukończyła Państwowy Instytut Sztuki Teatralnej Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie. Aktorka była łączniczką, a także brała udział w organizowaniu koncertów dla powstańców i ludności cywilnej. Pod pseudonimem "Młynarzówna" przenosiła listy i rozkazy, przemieszczając się po Śródmieściu, Woli i Ochocie. 

Po upadku powstania Danuta Szaflarska opuściła Warszawę razem z innymi cywilami. Trafiła do obozu przejściowego w Pruszkowie, ale udało jej się stamtąd przedostać do Krakowa. Do Warszawy wróciła dopiero w 1949 roku i mieszkała tam aż do końca życia. Zmarła 19 lutego 2017 roku.

Po wojnie mogliśmy ją oglądać w produkcjach takich jak "Pokłosie", "Ile waży koń trojański?", "Ludzie z pociągu", "Żółty szalik", "Tydzień z życia mężczyzny" czy "Pora umierać".

Leon Niemczyk

Leon Niemczyk w chwili wybuchu Powstania Warszawskiego miał 21 lat. Aktor używał wtedy fałszywego nazwiska – Jerzy Królikowski – żeby nie zostać rozpoznanym i zatrzymanym przez Gestapo. Pomagał ludziom przedostawać się kanałami na bezpieczniejsze tereny.

Po wojnie wrócił do Polski i zagrał m.in. w produkcjach takich jak "Potop", "Nóż w wodzie", "Ranczo", "E=mc2", "Ogniomistrz Kaleń", "Vabank" czy "Przedwiośnie".

Aktor zmarł 29 listopada 2006 r.

Alina Janowska

Alina Janowska miała 21 lat w chwili wybuchu Powstania Warszawskiego. Na ekranie zadebiutowała w "Zakazanych Piosenkach" z 1946 r., a w czasie wojny skończyła szkołę tańca. Do Powstania przystąpiła już 1. dnia. Była łączniczką dowództwa batalionu "Kiliński", pod pseudonimem "Alina" (lub "Setka" – ponieważ można było na nią liczyć w 100 procentach). Po upadku Powstania i wyjściu z Warszawy przedostała się do rodziców w Tworkach.

Aktorkę możemy oglądać w produkcjach takich jak m.in. "Złotopolscy", "Samson", "Lalka", "Rozmowy kontrolowane", "Och, Karol", "Wojna domowa" czy "Ostatnia akcja".

Aktorka zmarła 13 listopada 2017 r.

Andrzej Łapicki

Andrzej Łapicki miał 20 lat kiedy wybuchło Powstanie Warszawskie. W czasie wojny studiował w konspiracyjnym Państwowym Instytucie Sztuki Teatralnej. Aktor był żołnierzem Armii Krajowej i walczył w Oddziale VI BiP (Biuro Informacji i Propagandy) - "brygada teatralna" Leona Schillera.

Po wojnie mogliśmy go oglądać m.in. w "Lalce", "Ziemi Obiecanej", "Weselu", "Pannach z wilka", "Salcie" czy "Lekarstwie na miłość".

Aktor zmarł 21 lipca 2012 r.

Irena Kwiatkowska

Irena Kwiatkowska miała 24 lata kiedy wybuchło Powstanie Warszawskie. W 1935 ukończyła studia na Wydziale Aktorskim Państwowego Instytutu Sztuki Teatralnej, pod kierunkiem m.in. Aleksandra Zelwerowicza. Do wybuchu wojny grała w teatrach: Powszechnym w Warszawie, Nowym w Poznaniu i Polskim w Katowicach.

Aktorka w Powstaniu była łączniczką w sztabie grupy "Północ" ps. "Katarzyna". Grała również w teatrze powstańczym w szpitalach i piwnicach.

Po wojnie Irena Kwiatkowska stworzyła wiele niezapomnianych ról w produkcjach takich jak m.in. "Halo Szpicbródka, czyli ostatni występ kasiarza", "Czterdziestolatek", "Sprawa do załatwienia", "Rozmowy kontrolowane" czy "Wojna domowa".

Aktorka zmarła 3 marca 2011 r.