Paszporty Polityki to jedne z najważniejszych i najbardziej prestiżowych nagród w świecie kultury w naszym kraju. 26 stycznia zostały wręczone już po raz 28., a po raz 5. galę mogliście oglądać na antenie TVN.
Jak przyznawali organizatorzy, ze względu na aktualną sytuację oraz wydarzenia, jakie przyniósł 2020 rok, była to najbardziej niezwykła pośród dotychczasowych edycji. Większość wydarzeń kulturalnych odwołano, przesunięto, a niektóre przeniesiono do sieci. Ucierpieli wszyscy, którzy na co dzień związani są z tą branżą.
Dlatego organizatorzy nagród postanowili wyjść im z pomocą i zapewniają, że tegorocznym laureatom zapewnią wyjątkowe wsparcie oraz wyższe diety. Po raz pierwszy zostaną one przyznane nie tylko zwycięzcom, ale wszystkim nominowanym.
Podobnie jak we wcześniejszych latach nominacje do nagrody zostały podzielone na siedem kategorii. Paszporty otrzymają przedstawiciele świata filmu, teatru, literatury, sztuk wizualnych, muzyki poważnej i popularnej oraz kultury cyfrowej.
Wszyscy nominowani do Paszportów Polityki za 2020 rok
FILM: Maciej Cuske, Piotr Domalewski, Jan Holoubek
TEATR: Maciej Pesta, Jędrzej Piaskowski i Hubert Sulima, Teatr 21
LITERATURA: Igor Jarek, Mira Marcinów, Patrycja Sikora
SZTUKI WIZUALNE: Małgorzata Mirga-Tas, Karol Palczak, Joanna Piotrowska
MUZYKA POWAŻNA: Ania Karpowicz, Krystian Lada, Martyna Pastuszka
MUZYKA POPULARNA: 1988, Marek Pędziwiatr, Siksa
KULTURA CYFROWA: Different Tales, One More Level, Ovid Works
"Za konsekwencję w egzorcyzmowaniu polskich kompleksów, odwagę mierzenia się z problemami podzielonych rodzin i wsłuchiwanie się w głos Polaków na emigracji."
Pochodzący z Łomży aktor, scenarzysta i dramaturg w roli reżysera zadebiutował w 2019 roku filmem „Cicha noc”, do którego również pisał scenariusz. Za swój debiut Piotr Domalewski otrzymał Złote Lwy na festiwalu w Gdyni, 10 Orłów, a także był nominowany do Paszportu Polityki. Ten ostatni otrzymał w tym roku m.in. za film „Jak najdalej stąd”.
"Za przedstawienia uczące wrażliwości na to, co nieoczywiste. I dawanie każdym z nich wspaniałego przykładu praktykowania różnorodności, włączania i współpracy – na poziomie ludzkim, społecznym, artystycznym i instytucjonalnym."
Justyna Sobczyk Teatr 21 założyła w 2005 roku i od tej pory wraz ze swoim zespołem stworzyła kilkanaście różnorodnych spektakli. Aktorami są w nim osoby z zespołem Downa i autyzmem. W swoich przedstawieniach, bazując na własnych doświadczeniach, poddają krytycznej analizie status prawny i społeczny osób z niepełnosprawnościami w Polsce. W parze z unikatowymi treściami idzie oryginalna forma. Dzięki temu Teatr 21 stał się jedną z najbardziej cenionych grup teatralnych w kraju.
"Za intensywną opowieść o relacji córki i matki, o życiu i umieraniu. Wybitność "Bezmatka" wykracza daleko poza temat żałoby, dotyczy też literackiego języka, zarazem wywrotowego i precyzyjnego."
"Bezmatek" to napisana wyjątkowym językiem opowieść o relacji córki oraz matki i debiut prozatorski Miry Marcinów. Filozofka i doktor psychologii rok temu została finalistką Nagrody Naukowej Polityki, wcześniej ukazywały się rozprawy naukowe jej autorstwa – 1. tom "Historii polskiego szaleństwa" czy opublikowane wspólnie z Bartłomiejem dobroczyńskim "Na krawędzi wolności: szaleństwo jako wybór w filozofii Henryka Struvego".
"Za sztukę, która efektownie, niebanalnie i mądrze opowiada o tożsamości i dziedzictwie. Za szukanie w tradycji Romów ciągle aktualnych wartości i uniwersaliów."
Małgorzata Mirga-Tas ukończyła ASP w Krakowie, po czym powróciła w rodzinne strony – w okolice Spisza i Podhala. To właśnie one najmocniej inspirują artystkę. Sama o sobie mówi, że ma trzy tożsamości: artystki, Polki i Romki, zwłaszcza ta ostatnia znajduje odzwierciedlenie w jej sztuce. Jej prace są narracyjne, przedstawiają wręcz reporterskie sceny z życia jej rodziny oraz sąsiadów.
"Za konsekwencję i skuteczność w promowaniu zapomnianej muzyki XX wieku oraz muzyki współczesnej, w tym twórczości młodych kompozytorek. Za stworzenie Hashtag Ensemble i festiwalu WarszeMuzik, które wrosły już w nasz pejzaż muzyczny."
Wielokrotnie nagradzana flecistka występuje zarówno jako solistka, jak i w ramach założonej w 2013 roku kooperatywy muzycznej Hashtag Ensemble. W swoim repertuarze Ania Karpowicz stawia na muzykę w XX i XXI wieku. Często angażuje się w organizację koncertów oraz festiwali, m.in. WarszeMuzik, zależy jej na promocji twórczości kobiet.
"Za muzyczne działania, które prowokowały, drażniły, ale wyprzedziły swój czas. Za punkowy krzyk, który stał się artystycznym paliwem dla ulicznych wydarzeń i manifestacji, ale nie przestał być oryginalnym, własnym głosem."
Studio Different Tales to Jacek Brzeziński, Artur Ganszyniec oraz Marta Malinowska, która odbierała Paszport Polityki w imieniu tego trio. Nominację do tegorocznej nagrody przyniosła im opowieść "Werewolf: The Apocalypse – Heart of the Forest". Ta niezwykła gra wideo to opowieść o studentce z USA, która poszukuje swoich korzeni w Puszczy Białowieskiej. Podobnie jak inne dzieła Different Tales, również i to ostatnie zbudowane jest z interaktywnej prozy, statycznych obrazów oraz dźwięku.
Ze względu na aktualne wydarzenia, w tym roku kapituła Paszportów Polityki po raz pierwszy w historii zdecydowała się przyznać nagrodę specjalną "Kultura Zdalna". Otrzymał ją dyrektor Millennium Docs Against Gravity Artur Liebhart za "działania, które zbliżyły twórców i publiczność w sieci".
We wrześniu i październiku 2020 roku, w niekorzystnych pandemicznych warunkach odbyła się 17 edycja Millenium Docs Against Gravity. Organizowany pod hasłem Z czułości do świata festiwal przyciągnął rekordową liczbę widzów (166 tys.) i stał się tym samym największym festiwalem filmowym w Polsce. Filmy prezentowane były zarówno w kinach, jak i online.
"
W tej najważniejszej nagrodzie podczas Paszportów Polityki nie ma nominowanych, a przy wyborze laureatów bierze się pod uwagę całość ich twórczości. O wygranej Bożeny i Lecha Janerków zadecydowało m.in. to, że mimo upływu czasu ich twórczość nadal jest aktualna.